Има работа за оние што сакаат да работат и кои го владеат јазикот. Најмногу се бараат ИТ експерти, лекари, ветеринари, градежни работници – вели Оливера
Мала земја „на крајот на светот“ – Нов Зеланд, деновиве е особено интересна за медиумите, особено затоа што сега богатите одат да живеат во своите скапи бункери додека не помине пандемијата.
Знаеме дека овој остров, сместен во Тихиот океан, е исклучително богат со шуми, води и природна убавина, но се чини дека не знаеме доволно за тоа како е да се живее и работи во Нов Зеланд. Особено е интересно кога некој што е роден на Балканот, како Оливера Величиќ, го споделува своето искуство со нас.
Колку долго живеете во Нов Зеланд и зошто баш таму?
– Ние се преселивме во Нов Зеланд пред точно 23 години. Имаме роднини кои ни помогнаа со документацијата. Дојдовме од Тиват, во време кога многу луѓе гледаа каде да избегаат во странство. Тоа беа тешки времиња; ментално и економски – народот страдаше – вака Оливера ја започнува својата приказна, за Телеграф Бизнис.
– Дојдовме во економски здрава земја, во која – кој сака, може да работи и да заработи, да студира и да живее добро. Но, од друга страна, го оставивме она најважното зад себе во нашата земја – семејството, пријателите, спомените. Животот во Нов Зеланд е многу брз и понекогаш немате време за носталгија.
Оливера додава: „Кога си млад, само гледаш да заработиш колку што е можно повеќе – да купиш стан, автомобил … Нашите луѓе кои живеат овде сакаат удобност и луксуз и даваат многу пари на тоа. За разлика од нас, Новозеланѓаните сакаат да штедат, некои се облекуваат и во продавници за половни производи и чуваат за пензија, бидејќи пензиите тука се ниски, околу 400 американски долари неделно.
Кога станува збор за работа, што за вас беше најголем шок кога дојдовте во Нов Зеланд?
– Комуникацијата дефинитивно беше шок за секој што не зборуваше англиски. Можеш да се разбереш и со нозе и раце, ова не е страшно денес. „Google Translate“ е голема помош за оние што доаѓаат без, или со минимално познавање на јазикот. Се сеќавам кога прв пат се јавив да прашам за работа, седум дена по пристигнувањето, најдов реклама во локален весник, се јавив и ништо не разбрав. Мислам дека човекот на крајот ми спушти слушалка, бидејќи не можевме да се разбереме.
Работевте на аеродромот до пандемијата и во моментов сте без работа. Кажете ни малку за вашето работно искуство и како стојат работите сега за оние кои не работат?
– Пред пандемијата, бев на планиран 40 дневен одмор. Добив внук и побарав одмор за да помогнам околу бебето. Кога тие 40 дена завршија, јас побарав уште еден месец неплатен одмор затоа што не сакав да ризикувам, заради бебето. За тој неплатен месец, државата ми дава 450 долари неделно.
Оливера работи на меѓународниот аеродром, за кој вели дека сега е како „град на духови“.
„Може да има 5 лета на ден, а пред пандемијата – имаше над 300 дневно. Голем број работници прифатија доброволно технолошки вишок од нивните компании, што значи плаќање до 50 неделни плати, во зависност од годините на работен стаж. Има и доста кои прифатија неплатено и добиваат помош од државата.
Како државата им помага на оние кои останале без работа?
– Мојата компанија и многу други компании отпуштија работници затоа што нема работа. Но, оној што бил вработен – ќе добие отплата за отпремнина и ќе може да ја подигне својата заштеда, што е задолжително овде. Од секоја плата одвојуваме од 3 до 7 проценти, колку сте во можност да издвоите, а тие пари компанијата ги уплаќа во фонд за штедење. Парите не можат да се подигнат пред 65-годишна возраст, освен во вонредна ситуација – како сега.
Сепак, Оливера вели дека оние кои биле невработени, секако добиваат помош од државата, особено ранливите категории на семејства. Таа додава дека во Нов Зеланд многу луѓе донираат храна, пари … Таа конкретно им помага на три организации што се фокусирани на грижа и помош за децата.
Според неа, „има работа – за оној кој сака да работи“. Супермаркетите во моментов бараат работници, а некој кој нема квалификација и има солидно познавање на јазикот – секогаш може да аплицира за работа во услужниот сектор.
Каква е деловната иднина таму, кои професии се најбарани и дали има се повеќе странци кои бараат да живеат и работат во Нов Зеланд?
Како што вели Оливера, постои голема побарувачка за ИТ професионалци, девелопери. Исто така, таму многу се гради па затоа се бараат и градежни работници. Покрај тоа, на Нов Зеланд му требаат лекари, медицински професионалци, ветеринари.
– За да може некој да дојде овде и да работи, најпрво мора да има понуда за работа и да го знае јазикот. Нов Зеланд е „далечен рај“. Нашето мото е Kia Kaha, што значи „Остани силен и биди љубезен кон сите“ – го завршува разговорот Оливера Величиќ.
