Сега, по почетокот на имунизацијата многумина се занимаваат со ризите од вакцините, но научниците постојано предупредуваат дека ризикот од последиците од ковид се несразмерно поголеми.
Последните сознанија се дека секое трето лице кое прележало ковид-19 имало невролошка или психијатриска дијагноза шест месеци по инфекцијата, покажала студија на повеќе од 230.000 здравствени досиеја на пациентите објавена во „The Lancet Psychiatry “.
Студијата испитала 14 невролошки и ментални нарушувања. Учеството на испитаниците на кои први им биле дијагностицирани проблеми е 12,84%.
Професорот Пол Харисон, главен автор на студијата од Универзитетот Оксфорд во Велика Британија, рече дека ова се вистински податоци добиени од голем примерок на пациенти.
„Тие ја потврдуваат високата стапка на психијатриски дијагнози по ковид-19 и покажуваат дека пациентите развиваат сериозни нарушувања кои влијаат на нервниот систем, како што се мозочен уд ар и деменција. Иако последните се многу поретки, тие се значајни, особено кај оние со тешка форма на ковид-19 “, рече тој.
„Иако индивидуалните ризици за повеќето нарушувања се мали, вкупното влијание врз целата популација може да биде значајно за здравствените и социјалните системи поради обемот на пандемијата и фактот дека многу од овие состојби се хронични.
Следува дека здравствените системи мора да имаат ресурси за справување со очекуваните потреби и во примарната и во секундарната здравствена заштита “, додаде Харисон на официјалната веб-страница на Универзитетот Оксфорд.
Од самиот почеток на пандемијата, постои зголемена загриженост дека преживеаните би можеле да бидат изложени на зголемен ризик од невролошки нарушувања. Една од причините за ова е фактот дека е забележано дека ковид-19 предизвикува одредени проблеми кои можат да бидат поврзани со нервниот систем, како што е губење на мирис, како и дека може да предизвика зголемено згрутчување на кр вта. Исто така, научниците веќе знаеле дека некои вируси можат да го нападнат нервниот систем.
Претходната студија за преглед на истата истражувачка група открила дека луѓето кои преживеале ковид-19 во првите три месеци по инфекцијата имале зголемен ризик од нарушувања на расположението и анксиозност.
Сепак, до денес, немало доволно податоци за да се овозможи испитување на ризикот од невролошка и психијатриска дијагноза во периодот од шест месеци по инфекцијата.
Новата студија ги анализирала податоците од електронската здравствена евиденција на 236.379 пациенти со ковид-19 од американската мрежа TriNetX, која вклучува повеќе од 81 милиони луѓе.
Анализата вклучувала пациенти постари од 10 години, кои се заразиле со вирусот САРС-КоВ-2 по 20 јануари 2020 година, а сè уште биле живи на 13 декември 2020 година. Оваа група се споредила со 105.579 пациенти со дијагностициран грип и 236.038 пациенти со дијагностициран каква било инфекција на респираторниот тракт.
Генерално, проценетата инциденца на дијагноза на невролошко или ментално нарушување по инфекција со ковид-19 била 34%.
Најчестите дијагнози по ковид-19 биле нарушувања на анксиозноста (се јавуваат кај 17% од пациентите), нарушувања на расположението (14%), нарушувања со злоупотреба на супстанции и алкохол (7%) и несоница (5%). Инциденцата на невролошки проблеми била помала и вклучувала исхемичен мозочен удар (2,1%), церебрална хеморагија (0,6%) и деменција (0,7%).
Ризиците од невролошка или психијатриска дијагноза биле најголеми кај пациенти кои имале тешка форма на ковид-19. Невролошка или психијатриска дијагноза се јавила кај 38% од хоспитализираните пациенти, кај 46% од пациентите со интензивна нега и кај 62% од оние кои имале делириум или енцефалопатија при инфекцијата со ковид-19.
Овој градиент на ризик се однесува и на индивидуални нарушувања. На пример, 2,7% од луѓето кои имале потреба од интензивна нега и 3,6% од луѓето со енцефалопатија имале крварење од мозокот (во споредба со 0,3% од луѓето кои не биле хоспитализирани); 6,9% на интензивна нега и 9,4% со енцефалопатија, соодветно, имале исхемичен мозочен удар (во споредба со 1,3% кои не биле хоспитализирани); 1,7% на интензивна нега и 4,7% со енцефалопатија, соодветно, развиле деменција (во споредба со 0,4% од пациентите кои не се хоспитализирани); и 2,8% на интензивна нега и 7% со енцефалопатија, соодветно, биле дијагностицирани со психотично нарушување (во споредба со 0,9% од нехоспитализираните пациенти).
Авторите во новата студија, исто така, анализирале и луѓе кои имале грип и други инфекции на респираторниот тракт во истиот временски период за да разберат дали овие невролошки и ментални компликации се специфично поврзани со ковид-19.
Откако ги зеле предвид основните здравствени карактеристики како што се возраста, полот, етничката припадност и постојните здравствени состојби, постоел за 44% поголем ризик да се дијагностицираат невролошки и ментални нарушувања по ковид-19 отколку по грип и 16% поголем ризик по ковид-19 отколку кај сите респираторни инфекции.
Од сето погоре, авторите заклучуваат дека ковид-19 доведува до поголем ризик од невролошки и психијатриски нарушувања отколку другите болести споредени во студијата.
Сепак, не е забележано зголемување на ризикот кај сите нарушувања. На пример, немало јасен доказ дека ковид-19 доведува до зголемен ризик од Паркинсонова болест или синдром Гилајн-Баре.
Д-р Макс Такет, коавтор на студијата од Универзитетот во Оксфорд во Велика Британија, рече дека треба да се продолжи со истражувањето на можни механизми што предизвикуваат проблеми за нивно спречување и лекување.
„Нашите резултати покажуваат дека мозочните болести и психијатриските нарушувања се почести по ковид-19 отколку по грип или други респираторни инфекции, дури и кога пациентите се исти со други фактори на ризик“, рече Такет, се наведува во студијата објавена во „ The Lancet Psychiatry “.
